Oorspronkelijk gepubliceerd op: Fietsers willen geen helmplicht, wel advisering specifieke doelgroepen - Fietsersbond
Afgelopen oktober deelden we via de Vogelvrije Fietser en via e-mail een oproep aan alle leden van de Fietsersbond om deel te nemen aan een ledenpeiling over het onderwerp fietshelmen. Bijna 8.200 leden (ruim 25% van het ledenbestand) vulden de peiling in. Daarnaast is de peiling ook uitgezet onder niet-leden. Maar liefst 50.000 niet-leden ontvangen…
2 likes
Helmplicht voor bromfietsers heeft vooral geleid tot een afname van bromfietsgebruik. Niet uitgesloten moet worden dat voorvechters van een fietshelmplicht hetzelfde voor ogen hebben met fietsgebruik. Merk op dat onder die voorstanders autofabrikanten en autoverzekeraars zitten.
Fietshelmplicht bevestigt het beeld dat fietsen gevaarlijk is en zal snel tot een afname van fietsen leiden. Zoals we gezien hebben in Australië en Nieuw-Zeeland.
En veiliger wordt het er ook net van, integendeel:
1 like
Zou het dan niet eerlijk zijn om de kosten als gevolg van een ongeluk en het niet dragen van een helm in deze situatie op de fiets en als gevolg hiervan meer letsel óók de kosten voor de persoon zelf komen.
We dragen óók allemaal, uitzondering daargelaten, een autogordel.
Dit is wettelijk óók verplicht.
Reden, er is aangetoond dat het dragen van beschermende middelen in verglijkbare situaties bij een ongeval minder letsel oplevert, zo óók minder kosten in de gezondheidszorg.
Een vrijwillige helmdrager
Ja, als een automobilist geen gordel draagt en een ongeluk krijgt dan kan er sprake zijn van gordelkorting.
Moet daarom ook zoiets gelden voor fietshelmen?
- In tegenstelling tot een gordel is een helm niet verplicht
- Is het de vraag of een helmplicht niet het aantal ongevallen verhoogd
- Zie deze pagina, een TNO onderzoek van laat zien dat de mensen die wel een gordel dragen zich veiliger wanen in de auto, waardoor ze roekelozer gaan rijden. Het positieve effect van de autogordel wordt daardoor tenietgedaan.
- Zover ik weet heeft de gordelplicht niet tot een vermindering van de hoeveelheid autoverkeer geleden, door de invoering van de helmplicht voor scooters is wel het aantal scooters omlaag gegaan dus lijkt me dat dat ook voor fietsers geldt
- Met minder fietsers gaat automatisch het aantal ongelukken omlaag:
- maar wordt het risico per persoon hoger
- wordt een factor 2000 gezondheidswinst weggegooid omdat mensen minder bewegen.
1 like
Ik buig me over de uitleg van de enquête . Maar als ik dit soort zinnen lees word ik niet veel wijzer…
“Zo geven de niet-leden, die vaker zelf een e-bike hebben, meer aan dat zij niet denken dat e-bikers er beter aan doen een helm op te zetten.”
Enquete lijkt veel te zeggen over opvattingen van leden van de Fietsersbond meer dan over alle fietsers in NL. Baseer er daarom geen beleid op. Ook opvallend: er is veel meer aandacht voor wat diverse fietsers willen/fijn vinden dan voor gevolgen en slachtoffers van ongelukken.
Nee dat is niet aangetoond. Wil je dat aantonen dan zou je eenzelfde groep vrijwilligers een aanrijding of val moeten laten ondergaan eerst mét en daarna zonder helm. Maar daar krijg je geen vrijwilligers voor. Los van het feit dat het niet erg ethisch is.
Onderzoekers delen daarom verkeersslachtoffers in op, volgens hun, vergelijkbare gevallen en kijken dan wie er wel en wie geen helm droeg. Minder nauwkeurig en afhankelijk van zogenaamde onderzoeksbias.
Om dat laatste te voorkomen worden ook meta-studies gedaan, waarbij onderzoekers niet zelf onderzoek doen maar onderzoek van anderen naast elkaar leggen.
De meest recente is die van Høye, wordt ook aangehaald door SWOV. Høye concludeert dat in het meest gunstige geval plm. 40% minder slachtoffers onder fietsers vallen. SWOV heeft dit vertaalt naar 80 minder doden. Dat aantal van 80 is sindsdien een eigen leven gaan leiden.
Maar: in het meest gunstige geval en zonder aanvullende maatregelen. Høye heeft onderzoeken genomen uit landen zonder fietsinfrastructuur en Høye stelt ook vast dat een helm vooral effect heeft bij dronken fietsers, op beijzelde wegen en bij een aanrijding boven 20km/u al vrij weinig doet. Ergo: je kan dat niet zomaar naar Nederlandse situaties vertalen.
Op zijn minst interessant is het om te zien wat een helm doet op macro-niveau en dan wijs ik toch weer op het negatieve effect van de fietshelmplicht Australië en Nieuw-Zeeland (zie hierboven)
1 like
Als vele elementen van het fietsgebruik en cultuur, infrastructuur, kijk op fietsers, wetten en gedrag in Australië en Nederland overeenkomen kan je (mogelijk) conclusies overnemen. Anders is het net zo zinloos als het wapen misbruik in de VS met dat in Nederland te vergelijken.
Lees of beluister ook in dit verband de column over van Marijn de Vries in de NRC:
Verkeersslachtoffers als ‘bijkomende schade’ …
Citaat: En wij maar praten over de helmplicht, hier in Nederland. Die zou het meest doeltreffend zijn voor veiliger verkeer, kopten de nieuwsrubrieken deze week. Kom op nou.
2 likes
Je kan zelf wel het wiel proberen uit te vinden, maar het is op z’n minst interessant kennis te nemen van ervaringen in andere landen met een fietshelmplicht. Merk in dat verband ook op dat in bijv. Israël en Mexico-city de helmplicht is (of: wordt) afgeschaft juist om mensen weer aan het fietsen te krijgen …
1 like
Wat moet ik me voorstellen bij advisering specifieke doelgroepen
Vraag1. Is de advisering er op gericht om mensen een volledig inzicht te geven in de situaties waarin een helm wel/niet zinvol is?
Ik ben bang dat zo’n advies voor veel mensen te ingewikkeld is.
En dat zij alleen maar onthouden dat een helm maar beperkt nuttig is. En dus niet voor hen nuttig zal zijn.
Vraag2. Zodra je ebikers als doelgroep gaat benoemen, zullen hordes mensen in deze doelgroep zeggen dat het advies alleen betrekking heeft op ebikers die steevast 25+ km/uur rijden. En dat het advies dus niet op hen van toepassing is.
Vraag3. De vorm van waarin de advisering wordt gegoten.
Een bloederig filmpje op TV, met een confrontatie?
Of een geleerde professor die zegt “Wij van WCeend adviseren u …, 50% minder kans op…Getest,…”
Een webinar met Q and A?
Vraag4. Advisering kan ook het eindeloos herhalen van dezelfde boodschap inhouden.
Postbus51 mag dan niet succesvol zijn geweest.
Maar herhaling blijft de toverkracht van de boodschap.
Toevallig kwam ik dit forum tegen.
Wat gezocht op internet naar onderzoek naar het nut van fietshelmen (zonder vooringenomenheid), dan verschijnen andere resultaten dan de koppen van de hierboven aangehaalde artikelen uit 2015.
Het kan goed zijn dat een deel van de mensen de fiets laten staan, maar zeker bij e-bikes vraag ik me af of dit echt opweegt tegen de voordelen van een helmplicht.
Fietshelmen zijn zeer effectief bij het voorkomen van hoofdletsel:
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM198905253202101
En fietsers met helm lijken geen risicovoller gedrag te vertonen:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1369847818305941
N.B.: In mijn omgeving hebben twee jaar geleden twee mensen hoofdletsel bij verschillende fietsongelukken opgelopen. Beiden droegen geen fietshelm en waren na ruim een jaar nog steeds niet volledig hersteld.
Dat lijkt me een goed idee, de gezondheidskosten moeten verhaald worden op degene die zich niet aan de regels houdt en vrijwillig grote gezondheidsrisico’s neemt. Dus wil je je niet laten vaccineren dan zelf de kosten betalen, hetzelfde voor mensen die roken, alcohol/drugs gebruiken, mensen met een te hoog lichaamsgewicht, mensen die regelmatig bij MacDonalds eten, mensen die op wintersport gaan, sowieso alle mensen die sporten, dus ook wielrenners. Mensen die op de rijbaan lopen of fietsen, mensen die nog net voor de naderende trein het spoor oversteken, mensen die door rood rijden, geen voorrang verlenen, die niet opletten in het verkeer (GSM, koptelefoon), met z’n drieën of meer naast elkaar rijden, mensen die fysiek/mentaal niet meer in staat zijn om aan het verkeer deel te nemen…
Wat zou dat schelen op de maandelijkse zorgpremie en eigen bijdrage?
Kosten worden natuurlijk al verhaald op een veroorzaker. Hebben veel mensen niet in de gaten omdat dat vaak achter de schermen gebeurd, de kosten worden dan gedragen door een WA of AVP verzekereraar.
Is er geen andere partij betrokken bij een ongeval dan draagt je eigen zieketekostenverzekeraar de kosten, maar het zou ronduit asociaal zijn als we naar een systeem toegaan waarbij een fout of vergissing zodanig zwaar wordt aangerekend dat die kosten niet gedragen worden. Sterker, het zou de deur openzetten naar een systeem waarbij verzekeraars op zoek gaan naar achterdeuren om vooral niets uit te betalen. In het geval van de fietshelmplicht:
~U droeg geen helm? → Het is uw eigen schuld dat u werd aangereden
~U droeg wel een helm? → Uw helm was ouder dan 5 jaar; uw helm was verkeerd geplaatst; u had het badje niet goed bevestigd …
Lekker systeem zal dat worden.
Je hebt natuurlijk helemaal gelijk.
Maar in het dagelijks spraakgebruik zijn kleine lettertjes en verzekeringen nauw met elkaar verweven.
Het is al vrij normaal dat verzekeraars de schade agv alcohol- en drugsGEebruik uitsluiten.
Grove nalatigheid is ook een veel voorkomende grond voor uitsluiting.
In het burgerlijk recht kan een een rechter je gedrag beoordelen op basis van ‘gedragen zoals een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden geplaatst’
De algemene opinie bepaalt wat nalatig is, en wat niet.
De verzekeraars hoeven hun polis helemaal niet meer aan te passen voor het al dan niet dragen van een fietshelm.
Lees A case-control study of the effectiveness of bicycle safety helmets
Zo eenduidig geven de onderzoeken geen antwoord.
2 likes
Welkom @kroonpolder op het forum.
Prima link als reactie op:
Helaas geeft deze link alleen de (foute, zie hieronder) conclusie, het eigenlijke artikel is niet zomaar beschikbaar.
Omdat weinig mensen denk ik de moeite nemen om het Engelstalig artikel door te nemen, een korte (Nederlandstalige) samenvatting.
Dit artikel (TRT89) is verreweg het meest geciteerde onderzoeksartikel ter ondersteuning van de promotie van fietshelmen waar in vele andere artikelen over helmen wordt ernaar verwezen. Sterker nog, veel andere artikelen en vele beleidsmaatregelen ter bevordering van helmen steunen fundamenteel op de geldigheid van de conclusies.
De bewering dat helmen hoofdletsel met 85% en hersenletsel met 88% verminderen komen uit deze bron, maar wordt op grote schaal als feit aangehaald.
Het probleem met de studie is dat de conclusies zijn gebaseerd op twee verschillende groepen die te verschillend zijn voor dit soort conclusies.
Groep A waren kinderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen voor hoofdletsel
Groep B was een andere groep kinderen die “gewoon” met hun fiets gevallen waren
Van groep A 2.1% van de kinderen had een helm op, van groep B 21.1%, dit is waar de 85% is op gebaseerd.
Het probleem is dat de twee groepen te veel verschillen, zo waren kinderen in groep B ouders met een hogere opleiding en een beter inkomen waarbij de kinderen voornamelijk fietsen met hun ouders in parken.
Als niet deze specifieke groep B was gekozen maar een grotere groep C dan was het percentage kinderen dat een helm droeg op 3.1% uitgekomen. 3.1% versus 2.1% lijkt nog steeds een klein voordeel voor de helm maar het verschil en de aantallen zijn te klein om dit significant te noemen
Zie het gelinkte artikel voor meer details.
Zoals zo vaak is met statistiek bijna alles te “bewijzen” maar goed onderzoek doen is moeilijk.
1 like
De methode die onderzoekers hanteren is door Theo Zeegers al eens gefileerd:
https://www.fietsberaad.nl/Kennisbank/Onderzoeksresultaten-effectiviteit-fietshelm-betwi
Maar misschien moeten we ons eerst de vraag stellen of de openbare ruimte wel goed is ingericht als je we vinden dat je de voordeur niet meer uit kan zonder persoonlijke beschermingsmiddelen?
Of waarom beperken we een discussie over helmplicht tot fietsers? Automobilisten, voetgangers, bromfietsers en motorrijders lopen net zo goed hoofd- en hersenletsel op. Sterker nog, die twee laatste categorieën hebben al een helmplicht. Zou die helm dan misschien toch niet zo goed helpen?
Misschien ook relateren aan het grote aantal fietskilometers (15 miljard) dat we in Nederland maken, aan de reistijd (een derde) of het aantal verplaatsingen (een kwart) dat we op de fiets doen? In dat licht is het aantal hoofd- en hersenletsels juist erg laag. Sterker, Nederland heeft (met Denemarken) bij het laagste helmgebruik de hoogste fietsveiligheid ter wereld. Een helm maakt het verschil niet, infrastructuur wel.
En waarom geen helmplicht voor glazenwassers (lazeren ook wel eens van een ladder), op het sportveld, of voor trampassagiers (ja, heus, er is er ook wel eens bij het uitstappen uitgegleden en met z’n hoofd op de stoeprand gekomen)?
Dagelijks komen 13 mensen om het leven door een val in of om huis en een veelvoud belandt op de SEH. Traplopen is gevaarlijker dan fietsen, maar daar hoor je niemand over …
1 like
Bovenstaande gelezen hebbende is het dus helemaal niet nodig om ook maar iets aan fietsveiligheid te doen, op welke wijze dan ook. Zijn we daar voor eens en altijd mee klaar.
Vreemde conclusie dat als je niet voor fietshelmen bent je ook niets aan fietsveiligheid hoeft te doen.
1 like