Fietshelm - aktie van artsen

Veiligheid
#1

Mijn topic, lees ik, lijkt op ‘een bericht uit 2012’ ???

Hoog tijd weer eens over de fietshelm te beginnen. Artsen hebben een initiatief ontplooid: ‘Artsen voor Veilig Fietsen’. Ik lees, niet tot mijn verbazing, ik wist het al, dat de Fietsersbond niet voor een helmplicht is. Als de argumentatie nog hetzelfde is als jaren, vele jaren geleden…

Ik heb het nog even nagelezen. Ik begrijp dat er argumenten zijn om het niet verplicht te stellen, maar de veiligheid van fietsers, en zeker van fietsende kinderen, in grote steden vooral, zou erdoor toenemen, en het zijn juist kinderen die hersenletsel oplopen. Het lijstje van de Artsen voor Veilig Fietsen is duidelijk: 60% minder kans op ernstig hersenletsel.

Wat nu? Helmplicht? Helmplicht voor kinderen? In Duitsland en België bestaat geen helmplicht. In Frankrijk, Oostenrijk, Kroatië en Italië bestaat er een helmplicht voor kinderen tot een bepaalde leeftijd (12, 16). In Zwitserland mag je zonder helm niet sneller fietsen dan 20 km. In Spanje geldt een helmplicht buiten de bebouwde kom en voor kinderen tot 12 jaar.

Misschien is een helmplicht voor iedereen een stap te ver. Zou het ook een stap te ver zijn een helmplicht voor kinderen (tot 16 jaar wat mij betreft) in te voeren? Een aantal bezwaren van de fietsersbond zouden ondervangen zijn. Heel wat ouders willen eigenlijk wel dat hun kinderen een helm dragen, maar zien op tegen de weerstand die dat oproept bij de kinderen. Peter draagt ook geen helm, en Janneke ook niet. Dan ga ik toch ook geen helm dragen…

In 1985, over fietshelmen hadden we het toen, denk ik, nog niet, werd een jonge mentorleerling van mij bij het overfietsen van een kruising geschept door een auto. Ze viel met haar hoofd op de stoeprand en overleed op weg naar het ziekenhuis. Moeder, vader, broertje, klasgenoten en mijn collega’s bleven verbijsterd achter. Ik ben zelden zo verdrietig geweest. Ze had er nog kunnen zijn, denk ik.

Sinds de jaren 70 ben ik lid van de Fietsersbond, min of meer vanaf het begin. Toen ik gisteren mijn kleinzoon, 10 jaar, in Amsterdam, zonder helm van de muziekschool zag wegrijden (begeleid door paps en mams), dacht ik weer aan dit probleem. Ik dacht dat ik de Fietserbond maar achter me zou laten - ik weet het nog niet zeker.

Laat de Fietsersbond zich hard maken voor helmplicht voor kinderen (en wat mij betreft ook voor volwassenen). Neem contact op met de actie van de artsen. Schrijf vaker over helmen. Test ze. Stimuleer ouders en kinderen ze te dragen, hoe dan ook - goed voorbeeld doet goed volgen.

Ik wacht het antwoord af. Hans van den Berg

#2

@bergrookus, ik begrijp je pleidooi niet.
Je bent er van overtuigd dat een helm mijn fietsen veiliger maakt.
Kan zijn. Op voorwaarde dat mensen het kinbandje strak aantrekken.
Maar welk belang heb jij om mij een wettelijke helmplicht op te leggen?
Wat voegt een helm op mijn hoofd toe aan jouw veiligheid?

#3

@fietserbill, het gaat mij niet om jou, het gaat mij om iedereen die fietst. Laten we aannemen dat zo’n helm het fietsen veiliger maakt voor iedereen.

Mijn belang hier is een algemeen belang. Het zou ook het belang moeten zijn van de Fietserbond - gesteld dat mijn argumenten sterker zijn dan die van de bond. Overigens, het kinbandje mag niet te los, maar ook niet te strak.

De vraag welk belang ik erbij heb om jou een wettelijke helmplicht op te leggen? Tja, het gaat mij dus niet om jou, en om mij slechts ten dele. Het gaat mij om volwassenen en kinderen die beter af zijn met een fietshelm. Mijn veiligheid is daarbij niet in het geding, ik draag meestal een helm. Die vraag van je slaat nergens op, hoogstens duidt die op een vorm van egocentrisme.

Vriendelijke groet, Hans van den Berg

#4

Wat voegt de veiligheidsgordel plicht of helm plicht op brommer en motor toe aan jouw veiligheid? Een kind met hersenletsel kost de samenleving jaren lang geld. Dat is maar 1 voorbeeld.

#5

Ik weet zeker dat een verplichte helm voor minder hoofdletsel onder fietsers gaat zorgen maar ik denk dat een groot deel daarvan komt omdat mensen minder gaan fietsen en dat vindt ik een heel slecht idee.

De gewonnen jaren wat betreft gezondheid die het fietsen brengen zijn niet terug te vinden in de ongevallencijfers maar als je die mee zou rekenen zou het saldo ruim positief zijn en dan vergeet ik nog het effect van safety in numbers en andere positieve effecten van fietsen.

Ik snap dat artsen die dit soort slachtoffers helpen en mensen die een ongeluk hebben meegemaakt graag een simpele oplossing aandragen maar wat ik niet snap is waarom de negatieve effecten worden vergeten of ontkend.

Wat rondzoekend kwam ik aardig wat publiciteit tegen maar ook een recent onderzoek helmplicht, daaruit:

Screenshot_20220407_221451
Gelukkig is maar ~15% van de bevolking voor een helmplicht.

Zie verder ook pagina 14 van het onderzoek, Helmplicht: invloed op fietsgedrag

#6

Ik vind dat het dragen van een fietshelm een eigen keuze moet zijn.
Ook vind ik, dat als het verplicht wordt, dit nooit in de plaats kan komen van de andere maatregelen zoals autoluwe wegen, vrije fietspaden en zo meer.

Wel pleit ik voor meer acceptatie door fietsend Nederland als iemand vrijwillig ervoor kiest om een fietshelm te dragen.

#7

Je draait oorzaak en gevolg om.
Autos die fietsers rakelings passeren, veroorzaken hoofdletsel.
Het algemeen belang is gebaat bij een minimale afstand tussen auto en fietser.

#8

Niet alleen fietsers, óók bromfietsers, motorrijders, voetgangers én automobilisten belanden met hoofd- en hersenletsels in de SEH’s en ziekenhuizen of komen daar zelfs aan te overlijden. Sterker nog, verreweg de meeste hoofd- en hersenletsels ontstaan in en rond huis door valpartijen en de grootste groep betreft 70 plussers.

Wat nu? Waarom geen helmplicht voor iedereen die zich op straat begeeft, of een helmplicht binnenshuis? Iedereen in bubbeltjesplastic over straat? Of misschien alleen een helmplicht voor 70 plussers?

Helmplicht voor bromfietsers heeft vooral geleid tot een sterke afname van brommerrijden. Veiliger werd het er ook niet door: zowel bromfietsers als motorrijders hebben een ongeveer 5x hogere overlijdenskans in het verkeer als fietsers. En let wel: een brommer- of motorhelm is aanzienlijk degelijker dan een fietshelm van piepschuim.

We weten ook dat helmplicht in Australië en Nieuw-Zeeland tot een scherpe afname van fietsen heeft geleid. Veiliger werd het er ook niet: in Australië is de eerste 2 jaar na invoering van die helmplicht een sterke stijging van het aantal ongevallen gemeten. Het heeft wel geleid tot bewegingsarmoede en (indirect) overgewicht. In Nieuw-Zeeland gingen kinderen 20 jaar geleden nog op de fiets naar school, nu worden ze met de auto gebracht. Waar is de winst?

Bedenk ook dat een fietshelm niet ontworpen is om te beschermen tegen een aanrijding door een automobilist. Boven 30 km/ uur doet die al vrijwel niets meer. Alleen in een situatie waar sprake is van een val uit stilstand vanaf geringe hoogte geeft die enige bescherming. De EN1078 norm verwacht ook niet veel meer dan dat. Een kinderhelm beschermt zelfs nog minder.

Die “Artsen voor veilig fietsen” zijn al een paar maanden bezig hun boodschap te verspreiden via diverse media, maar ze weigeren categorisch in gesprek te gaan met deskundigen die verkeersveiligheid vanuit een breder perspectief benaderen. Op uitnodigingen daarvoor reageren ze gewoon niet.

Wil je verkeer veiliger maken moet je beginnen bij de infrastructuur. Persoonlijke beveiligingsmiddelen zijn het allerlaatste waar je aan moet denken.

What-would-make-cycling-safer_-1024x787
What-would-make-cycling-safer_-1024x7871024×787 119 KB

3 likes
#9

Citaat
Helmplicht voor bromfietsers heeft vooral geleid tot een sterke afname van brommerrijden. Veiliger werd het er ook niet door: zowel bromfietsers als motorrijders hebben een ongeveer 5x hogere overlijdenskans in het verkeer als fietsers. En let wel: een brommer- of motorhelm is aanzienlijk degelijker dan een fietshelm van piepschuim.

Als vervent motorrijder moet ik hier wel op reageren. Motorrijders zijn zelfs 7x meer kwetsbaarder in het verkeer, maar dat heeft weinig tot helemaal niets te maken met de helmplicht. Wel met de veel hogere snelheid, de veel grotere acceleratie, de betere en sterkere remkracht, de slechtere mogelijkheden om jezelf te beschermen, de zeer frequent aanwezige onoplettendheid van medeweggebruikers en onvoldoende defensief rijgedrag van de motorrijder zelf. Zonder helm zal het toch al hoge overlijdensrisico voor motorrijders alleen maar meer worden.
Mijn lieftallige echtgenote vindt danook dat ik moet gaan fietsen en de motor moet verkopen; als echte man… afijn, de motor is te koop. :wink:

Dat het brommerrijden af is genomen na de helmplicht is een feit. (Opgevoerde) snorscooters hebben die plaats ingenomen. Inderdaad, zonder helmplicht.
De jeugd van elke generatie vindt altijd manieren om met hun leven te spelen.

#10

Deze cartoon vat het werkelijke probleem aardig samen.

#11

Nog een aanvulling op de verwachte reducties in overlijdens, hoofd- en hersenletsels. Artsen voor Veilig Fietsen haalt daarbij percentages aan die SWOV geeft op haar website.

SWOV, op haar beurt, baseert zich op een meta-analyse van Høye (2018). Høye heeft daarvoor 55 eerdere onderzoeken naast elkaar gelegd en komt op grond daarvan tot een reductie van 34% van het aantal overlijdens onder fietsers als een helm gedragen wordt.

Maar dat gaat om een selectie van vergelijkbare gevallen. Het is dan aan de onderzoekers te bepalen of het ene ongeval, met helm, vergelijkbaar is met een ander, zonder helm. Op basis daarvan wordt een indeling gemaakt en een berekening losgelaten.

Maar Høye e.a. merken ook op dat een helm nauwelijks effectief is bij een aanrijding door een automobilist en dat boven 20 km/u de dempende werking snel minder wordt. Het nut van een helm is dus vooral bij een val uit stilstand te meten. Eigenlijk precies wat de EN1078 norm oplegt.

Aangezien in Nederland zo’n driekwart van de overlijdens onder fietser veroorzaakt wordt door aanrijdingen ga je die 34% reductie nooit halen. Zo kun je ook vraagtekens zetten bij de reducties in hoofd- en hersenletsels.

Ook Høye:
" It is also likely that bicycle helmets have larger effects among drunk cyclists than among sober cyclists, and larger effects in single bicycle crashes than in collisions with motor vehicles … especially in situations with an increased risk of single bicycle crashes, such as on slippery or icy roads ”

Kortom: zet dus vooral een helm op als je met een dronken kop op een beijzelde weg gaat fietsen, maar in vrijwel alle andere situaties is het effect hoogst twijfelachtig.

1 like
#12

Fietsen is bij uitstek een vervoermiddel van arme mensen. Een helm is een kostbaar ding, de extra veiligheid discutabel.

#13

Waar wil je heen met je stellingname?
Het verband tussen fietsgebruik en portemonnaie is nooit aangetoond.

Het is wel aangetoond dat gezond voedsel vele malen duurder is dan voedsel waar onverantwoord veel suiker in is verwerkt.
Dus ???

#14

Fietsen is bij uitstek een vervoermiddel van arme mensen (@Nishtexel) en het verband tussen fietsgebruik en portemonnaie is nooit aangetoond. (@tweewlr)

Armoede/rijkdom is niet hetzelfde als laag opgeleid versus hoog opgeleid maar het verband is denk ik sterk.

Dat verschil begint al op de middelbare school[bron].

Nu ik er nog eens over na denk, waarom pleiten die artsen niet voor minder fietsen? Als er de helft minder gefietst wordt toch ook het aantal gewonden ook gehalveerd. :wink:

Wat bijzonder slecht is van deze actie van artsen is dat ze een discussie over dit soort stellingen uit de weg gaan.

1 like
#15

Er wordt meer gefietst door hoger- dan lager opgeleiden, maar er is inderdaad een groep voor wie fietsen de enige betaalbare vorm van vervoer is. Voor die groep is een helm inderdaad een forse investering. Én een helm moet na een val of elke ca. 3 jaar vervangen worden. Heb je meerdere kinderen dan zijn de extra kosten enorm.

Dan haak je dus af en dreigt vervoersarmoede voor een groep mensen. Voor de statistieken zal dat wel gunstig uitpakken.
Of je vervangt de helm niet periodiek of blijft ermee doorfietsen na een val. Wie gaat dat controleren?

Fiets als voor- en natransport voor het OV lijkt me trouwens ook nog zo’n dingetje. Wat doe je met je helm op het station? Achterlaten bij je fiets of meenemen in de trein? Mwah, er zal zomaar een groep OV-reizigers zijn die dan afhaakt bij het OV en overstapt in de auto.

#16

Hoe duur moet/mag een helm zijn?
Ik vind een helm te duur.
Niet omdat ik geen EUR 200,- in mijn portemonnaie heb.
Maar omdat de doorsnee fietshelm mij niet beschermd tegen de gevaren waar ik als fietser mee wordt geconfronteerd.
Ik wil beschermd worden tegen hersenschuddingen, en schade aan mijn aangezicht (vooral de slapen)
Voor mij geen helm met MIPS. Een kussentje voor mijn hoofd volstaat.

Hieronder een (niet gesponsored) artikel waarin die gevaren nog eens worden aangestipt.
Ik stip het artikel aan omdat zij een helm van USD 17.74 aanbevelen als zijnde goed.

Het gehanteerde testprotocol:
Every helmet on this list has been thoroughly evaluated and vetted by our team of test editors. We research the market, survey user reviews, speak with product managers and engineers, and use our own experience riding in these helmets—and even crashing in some of them—to determine the best options. Our team of experienced testers spent many hours wearing these helmets on the trail, and at the bike park. We evaluated them on performance, value, fit, comfort, ventilation, adjustability, and aesthetics to come up with the models that best serve every kind of …biker.

#17

In maart 2017 begon ik te fietsen op een speed pedelec, toen nog met een blauwe kentekenplaat en dus geen helmplicht. In juli dat jaar werd de blauwe kentekenplaat vervangen door een gele waarna de speciale fietshelm (lees: dure) verplicht werd. Het jaar daarop heb ik enkele valpartijen gehad door grind in de bocht en gladheid in de winter waarbij de helm schade heeft opgelopen en mij waarschijnlijk behoed heeft voor hoofdletsel.
Heel af en toe vergeet ik de helm op te zetten, meestal merk ik dat zodra ik de weg opdraai en ga dan even terug. Voor geen goud ga ik fietsen zonder helm. Die valpartijen waren allemaal bij lage snelheid, ik wil niet weten welk letsel zou kunnen ontstaan bij hogere snelheid.

#18

Ik begrijp dan toch niet goed waarom het overgrote deel van de recreatieve wielrenners een helm draagt. Ik denk (verwacht) dat juist deze categorie veel bezig is met techniek, gewicht en veiligheid. Bovendien heeft de helm voor brommer en motorrijders of de veiligheidsgordel voor automobilisten het aantal dodelijke slachtoffer toch ook niet tot nul heeft gereduceerd.

#19

Bij wielrennen is al sinds mensenheugenis een helm verplicht. Dat wil zeggen: als je deelneemt aan een wedstrijd. Wielrenner ben je tenslotte als je een licentie hebt, wedstrijden rijdt en serieus traint. Heb je geen licentie ben je een trimmer. Of toerist. Of recreant. En zeker geen amateur-wielrenner, want amateurs zijn een officiële categorie binnen het wielrennen (naast nieuwelingen, junioren, belofte, elite en masters). Als je deelneemt aan een wedstrijd aanvaard je vrijwillig een verhoogd risico op een ongeval en de gevolgen daarvan hoop je met een helm te beperken.

Ga je als wielrenner trainen op de openbare weg dan zet je geen helm op. Net als de trimmer/toerist/recreant. Deelnemen aan het verkeer is namelijk een berekend risico en de wind lekker door de haren laten waaien wil je ook wel eens.

Die trimmer dacht er ook tientallen jaren niet over een helm op te zetten. Je zag het niet in het straatbeeld, maar zijn grote voorbeeld, de wielrenner deed dat ook niet. Bovendien fietst de trimmer bij lange na niet zo hard als de wielrenner.

Hé, hoe zit dat? Zojuist zei ik nog dat wielrenners verplicht zijn een helm te dragen bij een wedstrijd? Ja, er was lang een uitzondering voor beroepswielrenners in Frankrijk en Italië. Die hoefden geen helm te dragen. Was te heet ofzo. Zoek voor de grap eens foto’s op internet van de oude wielerhelden als Zoetemelk, Raas of Knetemann. Dan zal opvallen dat ze in de Tour de France géén helm, maar in de Ronde van Vlaanderen of in de Amstel Goldrace wél een helm droegen.

Nu was het ook zo dat wielrenners vroeger leren helmen droegen. Gevuld met paardenhaar. Veel demping boden die niet. Vanaf de jaren 80 verschenen de kunststof helmen op de markt. Piepschuim. Met een harde plastic schaal, die je ook nog in allerlei (sponsor!)kleuren kon spuiten en vanaf die tijd probeerden fabrikanten ook ploegen te sponsoren, waarbij wielrenners contractueel verplicht werden een helm te dragen. Gaf wel eens frictie en dat leidde tot compromissen. Dus af en toe wel een helm op in vlakke etappes (sponsor blij), maar niet in bergetappes (te warm, extra gewicht, wielrenner blij).

image
image725×518 62.1 KB

Tegelijk zie je ook dat die uitzonderingspositie van de helmplicht voor beroepswielrenners in Frankrijk en Italië ter discussie werd gesteld. Vooral na dodelijke ongevallen van Casartelli (1995, TdF) en Kivilev (2003, PN). Toen werd de helmplicht bij alle wielerwedstrijden ingevoerd.

Hebben producenten van helmen een rol gespeeld in die discussie? Geen idee.

Is wielrennen veiliger geworden? Geen idee. Weylandt verongelukte in 2011 in Italië. Met helm.

Maar het grote voorbeeld van de trimmer/recreant/toerist, de beroepswielrenner, is in elk geval na 2003 in alle wielerwedstrijden een helm gaan dragen. Verplicht. Zonder zie je ze niet meer. De recreant heeft dat voorbeeld gevolgd.

De racefietser die je nu nog zonder helm ziet is de ouderwetse zwerffietser, die zich nergens wat van aantrekt en zijn eigen plan trekt. Niets mis mee, overigens.

#21

De moraal van dit verhaal ?
Als we allemaal een helm gaan dragen, komt er nog genoeg geld beschikbaar voor de ontwikkeling van een (voor iedereen) betaalbare helm, die beter is dan wat er nu in de winkels ligt ?