In de grote steden en dorpen worden fietsen in een ogenblik gestolen als ze op een onbewaakte plek openbaar worden gestald. Veel van de jeugd of ouderen die dagelijks een fiets gebruiken om van A naar B te komen, schaffen om die reden een zgn. “stationsfiets” aan. Zelfs deze vaak afgetrapte barrels lopen een grote kans om gestolen te worden.
De helmplicht voor brom- en motorfietsen heeft vooral geleid tot een sterke afname van het gebruik daarvan. Niet uitgesloten moet worden dat voorstanders van een fietshelmplicht iets soortgelijks voor ogen hebben. Weliswaar zal de individuele kans dat een fietser betrokken raakt bij een aanrijding toenemen (tenslotte hebben bromfietsers een 5-7x hogere overlijdenskans in het verkeer als fietsers), door de afname van het fietsgebruik kan het totaal aantal ongevallen natuurlijk wel verminderen.
(Inderdaad: voordat artsen dat werkelijk gaan merken op hun operatietafels moet er sprake zijn van een zeer grote afname van het fietsgebruik)
In dat verband is wel opmerkelijk dat óók autoverzekeraars zich hebben uitgesproken voor een fietshelmplicht: minder fietsers op de weg betekent immers minder schadeclaims.
1 like
De helmplicht voor motorrijders is in 1971 verplicht geworden. Ruim daarvoor reed 80% van de motorrijders al met een helm. Er was nauwelijks weerstand tegen deze verplichting, en ook de verkoopcijfers van motoren daalde niet. Dat een motorrijder meer risico loopt op ongevallen staat los van deze helmplicht, het waarom heb al eerder uitgelegd.
De helmplicht voor bromfietsers is in 1975 van kracht geworden, en stuitte op veel weerstand, vooral door de jongeren. De verkoopcijfers daalde (mede door de gestegen welstand en jongeren liever een 2e hands auto kochten dan een brommer). Met de introductie van (snor)scooters stegen de cijfers weer. Wat er zal gebeuren als in 2023 ook helmplicht voor snorscooters van kracht wordt is nog onduidelijk, maar er zijn dalingen in de verkoop te verwachten.
De fietshelm is onvergelijkbaar met de motorhelm. Die vergelijking moet dan ook eens worden losgelaten in beargumentering voor of tegen de introductie van een verplichte fietshelm.
Ik zou veel liever zien dat de fietshelm, bedoeld voor de recreatieve fietser, zodanig verbeterd wordt, dat het ook bescherming biedt bij botsingen met hogere snelheden i.p.v. alleen bij omvallen bij het opstappen. Dat zou de acceptatie bevorderen.
Natuurlijk zullen na verplichting de verkoopcijfers van fietsen dalen. Dat zal niet blijvend zijn. De nieuwe generatie fietsenkopers weet niet beter dan dat de helm erbij hoort. Net als een goedgekeurd AXA slot en (zeker voor duurdere fietsen) een verzekering.
Je geeft het zelf misschien al aan. Helmplicht onzin als deze geen bescherming tegen een ongeval biedt. Ik was me dat niet eens bewust toen de discussie rondom invoering helmplicht losbrak. Kortom ik sta achter het wijze besluit van de Fietsersbond in deze.
Sluit niet uit dat politiek Den Haag zo los geslagen is van wat er in onze maatschappij leeft, zodat een helmplicht aanstonds een feit zal zijn.
@clemensvanos, ik ben niet tegen (of voor) de fietshelmplicht, maar pleit ervoor dat als het verplicht wordt, die helm dan ook daadwerkelijk een veiligheidsbijdrage levert.
Ik zou de discussie richting de fietsersbond, overheid, maatschappelijke organisaties, artsen en helmproducenten dus graag over de bijdrage op het gebied van veiligheid willen laten gaan, en minder over de weerstand of de teruggang in aantallen fietsers.
1 like
Ik vermoed dat een motorhelm daar meer aan voldoet en zie niet hoe je een fietshelm zou kunnen verbeteren zonder het min of meer een motorhelm te maken. Enige uitzondering die ik ken is:
maar daar bij is ook de vraag of hij helpt bij hogere snelheden en die heeft ook wat andere nadelen.
ik ben er verre van zeker van dat het niet blijvend is en zelfs als het maar generatie duurt dan vindt ik winst in gezondheid er niet tegen opwegen.
De gezondheidswinst van fietsen is echt een flinke factor groter dan de winst die door een fietshelm te behalen valt:
Van: Fietsen leidt tot langer en gezond leven
De winst van een helm is nog een heel stuk kleiner dan die van de kolom verkeersongeval (5-9 dagen) omdat een helm maar in een beperkt aantal gevallen werkt.
Laat die artsen in plaats van die 1 a 2 dagen(?) winst zich vooral druk maken over vervuilde lucht zou ik zeggen of … het aanmoedigen van fietsen, daar valt veel meer winst te halen.
Zo’n helm zou op een fiets (gewicht, zweten) absoluut niet aangenaam zijn. Overigens geeft geen enkele helm echte bescherming. Bij een val op het hoofd worden de hersens rondgeslingerd totdat ze tegen de schedel met een rotklap tot stilstand komen.
Een helm dempt dat effect een beetje. Een integraalhelm iets beter dan een fietshelm, maar nog steeds een rotklap.
Een betere bescherming geeft een helm die verbonden is met een soort harnas dat op de romp of de schouders gedragen wordt. Dan blijft het hoofd vrij, maar geen mens die daarmee gezien wil worden.
Of die Zweedse airbag voldoende bescherming heeft is de vraag. Als je doorrolt en een 2e maal met het hoofd een hard oppervlak raakt is de beschermende werking al weg.
@wolfman, @MikeRZ,
Ik ben geen ingenieur, wetenschapper of uitvinder, maar ik hoop toch dat er mogelijkheden zijn om de veiligheid te verbeteren zonder er een integraal of harnas van te maken. Als mogelijk voorbeeld: De professionele wielrennershelm; die zal toch een hogere bescherming bieden dan een val tot 20 km/h. Welk nut heeft anders de verplichting bij wedstrijden?
Aan de andere kant, als het merendeel van de fietsongevallen bestaat uit eenzijdige ongevallen (op- afstappen, infrastructuur, fietsonvaardigheid) en bovendien vooral 50+ (met bijgevolg lagere snelheid) betreft, is een helmplicht niet eens zo’n heel gek idee voor die groep fietsers. Aangezien we die groep niet apart willen zetten (discriminatie), zullen we allemaal die helm kunnen/moeten opzetten.
Twee nadelen: minder fietsers met als gevolg meer zieken en als tweede, de verplichting.
Mogelijk kan de verplichting eraf als een postbus 51 campagne het belang van het helm dragen benadrukt en er daardoor meer acceptatie volgt.
Het valrisico bij een wielerwedstrijd is hoger dan in het verkeer. In het verkeer is de kans om aangereden te worden daarentegen weer hoger, wielrenners rijden hun wedstrijden immers op een afgesloten parkoers. Zie daar meteen het verschil.
De valkarakteristiek van een wielrenner is ook anders dan van een oudere verkeersdeelnemer. Een wielrenner raakt niet zelden eerst met een arm, knie, of schouder de grond. Z’n val is dan al gebroken voordat de helm de grond raakt. Als dat laatste al gebeurt: het hoofd wordt door het lichaam in een reflex het beste beschermd. Merk in dat verband op dat wielrenners met enige regelmaat hun sleutelbeen breken, maar eigenlijk zelden met het hoofd de grond raken.
Om de een of andere reden wordt de valreflex minder met het stijgen der jaren (alhoewel die wel getraind kan worden), bij sommige senioren is die vrijwel afwezig. Als die vallen is dat als een zak zout, met vervelende gevolgen voor hoofd en botten. Beperkt zich overigens niet tot de fiets maar is in en om huis ook een probleem.
Dat is wel een categorie waar een helm kan helpen hoofdletsel te beperkten bij een val van de fiets.
Bij een fietser die in het verkeer wordt aangereden door een automobilist heeft een helm veel minder effect, uiteraard afhankelijk van de snelheid en de wijze waarop de daaropvolgende val tot stand komt (wordt die wel of niet gebroken door een ledemaat). Naarmate de snelheid hoger wordt is de kans op inwendig letsel ook hoger en daar gaat een helm niet tegen helpen.
Ik zoek het liever in verbeteringen aan de infrastructuur en het terugbrengen van de snelheid.
@teunisjan: Postbus 51 bestaat sinds 1 juli 2012 maar stel je voor dat het nog bestond hoe zou z’n filmpje dan eruit zou moeten zien?
Van deze spreekt mij de laatste boodschap wel aan maar…
Verder vraag ik me af hoe z’n spotje zou vallen gegeven dat maar 15% van de bevolking voorstander is en 57% tegenstander (zie mijn eerdere bijdrage), in mijn herinnering gingen die spotjes toch over zaken waar bijna iedereen het min of meer mee eens was.
Natuurlijk zijn er verschillen tussen wielrenwedstrijden en de doorsnee recreatiefietser.
Het ging mij om de helm. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de helm van de wedstrijdfietser beter is dan wat ik voor 3 tientjes in de winkel kan kopen.
Als de kwaliteit omhoog kan, en het geen integraal wordt, dan is er voor de groep ouderen al wat gewonnen bij eenzijdige (op lage snelheid) ongevallen. Naast uiteraard de verbeteringen die we allemaal willen zoals infrastructuur en lagere snelheden.
Misschien gaan we dan allemaal wat eerder aan de helm, het geeft dan immers voor elke fietser een bepaald maar ook een beperkt voordeel.
Ongevallen met bijvoorbeeld auto’s zijn niet op te lossen met het dragen van een helm. Alleen een totale scheiding van de verkeersstromen kan dan wat bieden.
De helm(plicht) is beslist niet de heilige graal die alles oplost, maar kan voor sommigen in een beperkt aantal ongevallen ernstige schade voorkomen.
Ik vermoed dat een categorie tegenstanders niet tegen de helm is, want hoe kun je nu tegen een maatregel zijn die in sommige gevallen ernstig letsel kan voorkomen, maar tegen de verplichting.
dat postbus 51 niet meer bestaat wist ik, maar het ging mij om het belang van een landelijke campagne. Via tv, internet, tiktok of wat dan ook.
De helm biedt enige bescherming bij eenzijdige ongevallen op lage snelheden. Meer dan 50% van de ongevallen met (oudere) fietsers betreft dit type ongevallen. Er komen steeds meer ouderen bij, die bovendien langer blijven bewegen/fietsen.
Een brede landelijke campagne die de beperkte bescherming onder de aandacht brengt is, wat mij betreft, welkom. Als dan ook nog de helm verbeterd wordt zonder een integraal te worden, prima.
57% is inderdaad tegen of sterk tegen, maar ik weet nog niet waarom. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat een aantal tegen zijn om het verplichte karakter, of om gewoon tegen te zijn.
In de bovenstaande reacties zijn naar mijn idee voldoende redenen genoemd, ook is er nog dit document. Kort samengevat is het voor mij is het een te kleine winst met hoge kosten.
Ik ben wel benieuwd of je gelooft:
- dat een helmplicht zal zorgen voor een algemene gezondheidswinst op systeemniveau en hoe groot die dan is.
- dat een landelijke campagne voor het dragen van een fietshelm meer gezondheidswinst op systeemniveau oplevert dan eentje die het fietsen aanmoedigt.
@MikeRZ, Vooropgesteld: ik ben niet tegen de fietshelm. Ik ben tegen de verplichting.
Daarom pleit ik voor een “bewustwordingsproces” hoe fietsen nóg veiliger kan.
Naast o.a. het verbeteren van de (fiets) infrastructuur en het verlagen van de snelheid voor auto’s vanuit overheden zou het dragen van een helm normaal moeten worden vanuit de particulier. Een meer sporenbeleid waarin overheden en burgers samen opgaan.
Wat jouw vragen betreft wordt het lastig, want een maatregel gericht op een specifiek type ongeval voor een specifieke doelgroep, kan nooit een voordeel opleveren voor de gehele bevolking. Ik neem namelijk aan dat je dat bedoeld met de termen “algemene gezondheidswinst” en “systeemniveau”.
Het antwoord op vraag 1 moet dan ook zijn: ‘geen’ en ‘niet meetbaar’
Op vraag 2 eveneens ‘geen’
Of de vragen daarom relevant zijn valt nog te bezien, immers, noch overheden, noch maatschappelijke organisaties claimen gezondheidswinst voor de gehele bevolking.
Tegen de verplichting ben ik ook en ook ik vindt dat als iemand zelf de keuze maakt dat prima is en voor sommige groepen is het misschien verstandig.
Ik ben geen voorstander als de overheid of deze groep artsen grootschalig helmen gaan promoten, ik geloof heilig (ook “vrijwillig”), dat beduidend meer helmen betekend minder fietsen. Als voldoende mensen een helm dragen wordt het ook wel verplicht.
Zover ik weet geldt een gezondheidswinst voor een deel van de bevolking ook als gezondheidswinst voor de hele bevolking alleen is die kleiner. Als regelmatige fietsers 250 dagen levensverwachting winnen en 20% van de bevolking een regelmatige fietser is dan is de gemiddelde winst voor de hele bevolking 50 dagen.
Ik weet niet hoe ik ‘geen’ als antwoord op de twee vragen precies moet interpreteren maar ik neem aan als ‘nee’. Wat ik me dan af vraag is waarom, als er geen gezondheidswinst is (ik geloof zelfs een flink verlies) waarom dan die aandacht voor het dragen van een helm?
Andere artsen weten wel wat belangrijk is:
@MikeRZ, in 2020 overleden 229 fietsers door een verkeersongeval; daarvan reden 74 op een electrische fiets.
We weten dat de helm alleen enige bescherming biedt bij omvallen tijdens het op- en afstappen of bij omvallen bij snelheden onder de 20 km/h.
Hoeveel doden er zijn ontstaan door dit soort ongevallen is niet bekend.
Uit andere statistieken weten we dat dit soort ongevallen vooral bij senioren plaats vindt voor ongeveer 55% van de ongevallen. Hoeveel er daarvan dodelijk zijn geweest is eveneens niet bekend.
Zelfs als de helft van het aantal doden zijn omgekomen waarbij de helm dit had kunnen voorkomen, dan praten we over 115 doden op een bevolking van 17 miljoen.
Naar mijn mening voegt dat “geen” bijdrage toe aan gezondheidswinst voor de gehele bevolking.
Aan de andere kant, als ik wat minder stabiel wordt, en vrijwillig een helm ga dragen, en toevallig omdonder en die helm hersenletsel voorkomt, is dat voor mij 100% gezondheidswinst. Zelfs als ik wel stabiel ben, maar mijn fietsmaatje tegen mij aan valt, en ik die helm droeg, afijn er zijn allerlei voorbeelden te verzinnen.
Nogmaals, ik pleit voor vrijwilligheid, een betere helm, en brede acceptatie. Vervolgens een sterke verbetering van de infrastructuur, gescheiden verkeersstromen en waar die elkaar ontmoeten lagere snelheden.
1 like
@teunisjan, ik ben me er van bewust dat je het moet doen met de beschikbare cijfers.
Maar naast de dodelijke slachtoffers zijn er ook (zwaar)gewonden die niet meer de draad van vroeger kunnen oppakken.
Daar zijn geen cijfers van.
Maar die groep is waarschijnlijk veel groter.
Hersenletsel komt in vele maten en vormen voor.
Naast de schedelbasisfractuur onderscheiden de deskundigen nog eens 25 vormen van hersenletsel.
Die komen niet allemaal in het ziekenhuis.
En komen dus niet in de cijfers.
Maar die mensen kunnen er wel een levenlang hinder in hun functioneren van ondervinden.
Mijn probleem met de actie van de artsen is dat ze zich blind staren op de schedelbasisfractuur. En die andere vormen van hersenletsel negeren.
Terwijl fietsers veel meer last hebben van die andere letselvormen.
En een helm nodig hebben die hen juist daar tegen beschermt.
@avelo, daar zeg je zo wat. De helm beschermd inderdaad ook op beperkte wijze andere vormen van hersenletsel. Een eventuele bijdrage aan gezondheidswinst wordt dan echter wel steeds aannemelijker. Toch ben ik op dit moment nog steeds tegen de mogelijke verplichting vanuit de overheid.
Ik zoek het nog steeds in brede acceptatie voor fietsers die VRIJWILLIG een helm opzetten, verbetering van de helm zodat het nog beter beschermd en daarnaast doorpakken van overheden op fietsinfra, gescheiden verkeersstromen en op kruisingen daarvan lagere snelheden.
Bij de weg, dat het mogelijk voorkomen van 115 doden (en niet getelde gewonden) geen bijdrage levert aan de gezondheidswinst of weg zou vallen tegenover 17 miljoen inwoners is niet bedoeld om op welke wijze danook de tragedies voor de slachtoffers te bagatelliseren.
Stel je voor dat 55 mensen daarvan niet waren overleden omdat ze een helm hadden gedragen en dat ze dan gemiddeld nog 25 jaar geleefd hadden. Dat betekend ongeveer 1375 jaren of 0,5 miljoen uren gezondheidswinst.
15 miljard kilometer per jaar en ~15 km/uur, dat is 1 miljard uur fietsen en dat is ook ongeveer 1 miljard uur gezondheidswinst.
Dus de mogelijke gezondheidswinst van een helm is een factor 2000 lager dan die van alle gemaakte fietsuren. Anders gezegd, als alle fietsers 0,05% minder gaan fietsen i.v.m. een helm dan is de bovengenoemde gezondheidswinst van de helm helemaal weg. Een marginaal effect dus dat wel als risico heeft dat de totale gezondheid van de Nederlandse bevolking achteruit gaat[*].
Ter vergelijking
Ruim één op de drie autoritten is korter dan vijf kilometer en die zijn extra vervuilend.
500 miljoen liter brandstof, maal 15 om het in kilometers om te rekenen en weer delen door 15 om het in fietsuren om te rekenen.
Korte autoritten vervangen door de fiets betekend dus 500 miljoen uur winst Al die kilometers vervangen lijkt me onrealistisch maar als het maar 1% van die ritten is 5 miljoen uur, dat is nog steeds een factor 10 meer dan de winst van een helm en 1% lijkt me met goed beleid prima mogelijk.
[*] Dat verhaal gaat ook op voor de (zwaar)gewonden fietsen heeft ook gezondheidseffecten buiten de pure levensverwachting om.
Is dit gecijfer nu hoe we hieruit een eenduidige conclusie kunnen trekken? Mag nog best tijdje doorgaan, maar…wie leest dat nog? Helm op!
1 like