Speed pedelec als uitgangspunt in het verkeer

Tot nu toe heeft de speed pedelec zich moeizaam een plekje op de weg moeten veroveren en vrijwel niemand is echt blij met de regelgeving zoals die nu ontwikkeld is, automobilisten zijn niet blij met de te langzame fiets op de rijbaan en fietsers zijn niet blij met het snelheidskanon op het fietspad.

Stel dat we het nu eens omdraaien en dat de speed pedelec het uitgangspunt wordt voor de verdeling van ruimte op de openbare weg. Daar zijn goede redenen voor… de speed pedelec is immers een serieus alternatief voor de auto en kan bijdragen aan minder/geen files, minder uitstoot, meer beweging, meer ruimte voor fietsers en voetgangers, minder verkeersruimte voor auto’s, minder parkeerplaatsen voor auto’s. De centrale thema’s hier zijn leefbaarheid, bereikbaarheid en gezondheid.

Deze gedachtegang gaat dus niet uit van de status quo van auto’s (en fietsen) maar hoe zouden we de ruimte verdelen als de speed pedelec de dominante vervoersmodaliteit zou zijn waar auto’s en fietsen zich aan zouden moeten aanpassen.

Allereerst wil ik vaststellen dat de actieradius van speed pedelecs te beperkt is om alle autoverkeer/OV te vervangen. Met een gemiddelde snelheid van 35 km/u en een acceptabele reistijd voor woon-werk van 40 minuten geeft een woon-werkafstand (enkel) van ca 24 km en dat is precies de gemiddelde woon-werkafstand in NL. We zouden daarmee kunnen stellen dat 50% van alle woon-werkritten die nu per auto/motor, bus/tram/metro, trein en bromfiets gemaakt worden ook met een speed pedelec gemaakt kunnen worden.

Wat zou dit betekenen voor de infrastructuur en verkeersregels?

  • snelheid binnen de bebouwde kom reduceren naar 40 km/u, deze snelheid is voor de meeste speed pedelecs vrij gemakkelijk te halen en ook langere tijd vol te houden zonder overmatige inspanning
  • in analogie van de fietsstraat worden alle wegen binnen de bebouwde kom (met uitzondering van autowegen en autosnelwegen) snelfietswegen waar auto’s te gast zijn en de aanwezige fietsers niet mogen inhalen. Ook snelle fietsers (E-bikes, racefietsen, scooters en bromfietsen mogen gebruik maken van deze snelfietswegen. Daarnaast kunnen onverplichte fietspaden bestaan die een veilige plek bieden voor langzame fietsers, afhankelijk van de beschikbare ruimte
  • een landelijk netwerk van fietssnelwegen verbindt steden onderling en biedt ruimte voor speed pedelecs, (brom)fietsen en scooters met zo weinig mogelijk kruisingen met autoverkeer.

Tenslotte kan nog genoemd worden dat het gebruik van de speed pedelec gestimuleerd kan worden door het fiscaal aantrekkelijk te maken een speed pedelec aan te schaffen EN het gebruik te belonen terwijl het gebruik van auto’s juist ontmoedigd wordt met fiscale/financiële en ruimtelijke maatregelen.

Ik ben benieuwd wat jullie van mijn idee vinden…

Ik ben helemaal niet voor je idee.

Speedpedelecs zijn nog altijd duur, en eerder een uitzondering op de weg ipv de regel.
De meeste voertuigen zijn gewone fietsen, ebikes, autos, bussen en veel verder in het rijtje komen de speedbikes.
Hoe kan je dan de speedbike als “standaard” der dingen nemen.

Ik ben het er wel mee eens dat er meer plaats voor fietsers moet komen, en dat zeker in de bebouwde kom die de maat der dingen moet zijn. Auto’s mogen uiteraard nog, maar moeten rekening houden met de tragere weggebruikers.
Speedbikes mogen op dezelfde plaats rijden als fietsen, maar moeten er rekening mee houden. Enkel inhalen en voorbijzoeven als dat veilig kan.
Gaan we die fietsautostrades nu echt aanleggen enkel voor de speedbikes? Wil je daar gewone fietsen en ebikes wegpesten? Dat kan helemaal niet de bedoeling zijn.

Blijkbaar is mijn idee niet helemaal duidelijk… Er is geen sprake van fietssnelwegen voor alleen speed pedelecs, maar voor alle fietsen, bromfietsen, scooters en racefietsers. Wel is het zo dat deze fietssnelwegen vooral worden aangelegd om speed pedelecs een serieus alternatief voor de auto te geven, d.w.z. korte/snelle verbindingen tussen steden waar andere fietsers uiteraard ook gebruik van kunnen maken.

Op dit moment is de speed pedelec niet de “maat der dingen”, mijn topic is juist een stelling dat dit het geval is, een what if, maar volgens mij is het een kwestie van tijd voor dit idee ook werkelijkheid gaat worden en daarom is het goed daar alvast over na te denken.

Daarbij wil ik benadrukken dat er raakvlakken zijn met de belangen van gewone fietsers en voetgangers die meer ruimte krijgen in een nieuwe infrastructuur waarbij de auto, in ieder geval binnen de bebouwde kom, niet langer dominant is. Het is dan ook een gedachte oefening waarbij je even het bestaande kunt loslaten en je inleeft in een mogelijke, betere wereld.

De fiets alleen is niet in staat een serieus alternatief voor de auto te geven, daarvoor is de actieradius op basis van een maximaal gewenste reistijd te klein ten opzichte van de gemiddelde woon-werkafstand. Het bereik van de gewone fiets is doorgaans beperkt tot zo’n 8 km, voor de pedelec (E-bike) is dat 16km en voor de speed pedelec 24 km, de gemiddelde afstand van alle woon-werkritten.

Door het verkeersbeleid volledig op de speed pedelec te richten (als alternatief voor de auto) kunnen er synergetische voordelen behaald worden voor alle “langzame” modaliteiten. Vandaar ijn oproep om niet vanuit de bestaande structuren te denken maar vanuit mogelijke nieuwe structuren.

Ik zie hier één speed-pedelec per maand, of zoiets, ik schrijf het echt niet op. En ik fiets iedere dag (oei, mag dat wel?). Absurd of eerder zelfoverschatting om zo’n meetrapbrommer als standaard te nemen voor de verkeersinfrastruktuur. Weinig kans!

Absurd/overschatting… ik zie dat als poging om vast te houden aan de status quo… en dat betekent dominantie van de auto. Het is maar wat je als gewenste toekomst ziet…

Ik vindt het een leuk gedachtenexperiment, stel je eens voor dat naast het fiets- en wandelverkeer de helft door speed pedelecs en de helft door auto’s wordt ingevuld.

Het betekend dat een flink aantal mensen een een gezondere en maatschappelijk betere vervoerswijze hebben gemaakt over het comfort en de ruimtebeslag van de auto. Waarschijnlijk neemt het aantal verkeersslachtoffers wel toe als we af gaan op de cijfers voor bromfietsen.

Speed pedelecs zullen nog nauwelijks het fietspad te kiezen omdat het voor automobilisten normaal geworden is ze te zien en met een groep voelt het altijd veiliger als alleen.

Binnen de stad hoeven weinig wegen aangepast te worden maar een grote hoeveelheid parkeerruimte komt vrij en wordt voor een klein deel gebruikt voor het parkeren speed pedelecs maar de flinke hoeveelheid overblijvende ruimte kan worden gebruikt voor meer groen.

Bij het landelijk netwerk van fietssnelwegen dat onderling steden verbindt denk ik aan de 80km/N-wegen. Het idee zou zijn een parallelweg zoals bijv.

Wel jammer dat er dan nog meer ruimte nodig is voor wegen want lang niet alle 80km/N-wegen hebben al z’n parallelweg.

Ik vraag me af of het autokilometers echt gaat afnemen, als minder een auto hebben rijden de overgebleven autobezitters dan niet meer autokilomers, niet direct maar over een paar jaar?

De fietsersbond heeft een iets andere snelheid in gedachte:

Een ander idee is om de snelheidslimiet voor speed pedelecs op te trekken naar 50 km/h, waar dat dan mag kan de speed pedelec meekomen.

MikeRZ bedankt voor je positieve bijdrage!

Uiteraard zijn er allerlei praktische zaken op te lossen, vrij gebruikelijk in een veranderingsproces. Zo zullen automobilisten niet vanzelf de overstap maken naar een (speed) pedelec, een fiscale stimulering om de aanschaf van de dure fiets voor iedereen bereikbaar te maken zou al een goede stap in de goede richting zijn. Daarboven een riante kilometervergoeding zou het af maken.

Wat ook meespeelt is de onbekendheid van speed pedelecs, er zijn nog relatief weinig fietsenwinkels die de snelle fiets in het assortiment hebben en als ze al zijn dan schrikken geïnteresseerden zich een hoedje van de aanschafprijs. Voor woon-werk is de rekensom echter snel gemaakt: een speed pedelec naast de auto (dus zonder de auto te verkopen) heb je in 2-3 jaar terugverdiend door lagere verbruikskosten (brandstof, onderhoud/banden). En dat is gerekend zonder fiscale stimuleringsmaatregelen, die de terugverdientijd verder verkorten.

Gebruikers van de speed pedelec ontdekken dat het fietsplezier zo groot is dat men steeds minder gaat auto rijden, de auto wordt dan alleen nog gepakt in geval van slechte weersomstandigheden of het transport van grote/zware voorwerpen. Als je eenmaal gewend bent aan de snelle fiets wil je eigenlijk niet meer terug naar de auto. Om automobilisten op de speed pedelec te krijgen zouden er daarom allerlei activiteiten georganiseerd kunnen worden om de fiets onder de aandacht te brengen van automobilisten. Je kunt dan denken aan het uitlenen van enkele snelle fietsen aan bedrijven zodat werknemers per toerbeurt de fiets kunnen uitproberen op hun woon-werkroute.

De aanpassingen aan de infrastructuur kunnen beperkt blijven tot de verdere uitrol van een landelijk netwerk van fietssnelwegen. Dat is wel een kwestie van lange adem want dit zijn kostbare ingrepen. Aanpassingen in dorpen en steden kunnen vrij eenvoudig gerealiseerd worden door de snelheidslimiet te verlagen EN alle fietspaden onverplicht te maken… zo kunnen alle snelle fietsen (speed pedelecs en E-bikes), bromfietsen, scooters, bakfietsen en racefietsen gebruik maken van de rijbaan zodat het onverplichte fietspad meer ruimte biedt voor langzame en/of kwetsbare fietsers. Doe daar nog een inhaalverbod bij voor auto’s/motoren en je hebt de dominantie van de auto doorbroken: het is nu voor automobilisten minder interessant om verplaatsingen per auto te doen, met de fiets gaat sneller.

Hier zitten we wel op een essentieel punt in de mobiliteit… de fietspaden zijn destijds niet aangelegd om in de eerste plaats fietsers te accommoderen maar om de rijbaan vrij te houden van fietsers zodat auto’s gemakkelijker kunnen doorstromen. We zullen dan afscheid moeten nemen van dit principe… dat wordt nog een strijdpunt met autolobby’s.

Daar heb ik even op zitten broeden… het is nu zo dat er nieuwe fietssnelwegen worden aangelegd van stad naar stad, binnen de bebouwde kom volgt die route voornamelijk bestaande wegen waarbij wijkstraten worden omgebouwd tot fietsstraat. Ook buiten de bebouwde kom volgt men zoveel mogelijk bestaande wegen maar dat lukt niet overal en worden bestaande fietspaden omgedoopt tot fietssnelweg (Batavierenpad).

In mijn eigen omgeving (Betuwe) zie ik een verbinding Arnhem-Nijmegen (RijnWaalpad) en Arnhem-Wageningen (Nederrijnpad), maar niet Wageningen-Nijmegen… omrijden via Arnhem is geen optie.

Als ik nu met Google Earth een lijn trek van Wageningen naar Nijmegen dan volgt die lijn vanaf het Lexkesveer bij Wageningen vrijwel geheel de Knoppersweg (N836) naar Zetten maar daar is weinig ruimte voor een vrijliggend fietspad, er is zelfs een akelige fietsstrook langs deze 80 km/u-weg:

Ombouw is wel mogelijk maar tegen zeer hoge kosten…
Een alternatief is om een andere route te kiezen via land/dijkweggetjes en deze tot fietsstraat te bombarderen, in dit geval via de Hemmensestraat/Veldstraat naar Zetten en vanaf daar via Herveld-Zuid over de Tacitusbrug naar Beuningen-Nijmegen of via het strandpark Slijk-Ewijk en Oosterhout naar Nijmegen…

Een andere belangrijke verbinding is tussen de Rijnbrug bij Heteren en de Tacitusbrug bij Herveld-zuid… de route gaat via allerlei omwegen door Heteren en Herveld, een nieuw fietspad langs de A50 zou hier een oplossing zijn. Een goedkoper alternatief is dan om de nu gebruikelijke route via de Muskushouwsestraat en Heterensestraat om te bouwen tot fietsstraat. Dit zou gelijk een einde kunnen maken aan het vele sluipverkeer van de A50 naar de A15 via Heteren en Herveld. Een Vmax van 30-40 km/u en een inhaalverbod zijn voldoende om de route onaantrekkelijk te maken voor file-ontwijkers.

De benodigde aanpassingen aan de infrastructuur kunnen zo beperkt blijven (borden plaatsen en inrichting pas wijzigen wanneer onderhoud gepland staat).