Oorspronkelijk gepubliceerd op: https://www.fietsersbond.nl/nieuws/verkeersveiligheidscoalitie-teleurstellende-inzet-overheden-bij-stijgend-aantal-verkeersslachtoffers/
Een stijging van1000 verkeersslachtoffers klinkt heel ernstig maar we moeten niet vergeten dat het gaat om absolute aantallen en dat vrij weinig over verkeersveiligheid omdat hierbij geen rekening gehouden wordt met de groei en veroudering van de populatie en toename van de fietsmobiliteit. Ik heb al eens eerder betoogd dat de stijgende fietsongevalcijfers ook gezien kunnen worden als een positief signaal: meer ouderen kunnen langer en vaker deelnemen aan het verkeer op de fiets, een verworvenheid van onze goede fietsinfrastructuur die het mogelijk maakt om langer mobiel te blijven op te fiets. Dat daardoor meer fietsslachtoffers vallen hoeft dus zeker niet gezien te worden als iets slechts.
Desondanks is het zeker aan te bevelen werk te maken van verdere opwaardering van de fietsinfrastructuur. Meer fietsmobiliteit vraagt immers om meer ruimte voor fietsers en dan gelijk vergevingsgezind aanleggen.
Aantal fietskilometers van 2000 tot 2016 toegenomen met 18% en het aantal fietsdoden gedaald van 233 naar 189 in een redelijk rechte lijn, dus??? Niks positiefs aan die fietsdoden. Focussen op wat er de laatste jaren is misgegaan ondanks die enorme inspanning van gemeenten, regio’s en provincies. Want dat moeten we in ons achterhoofd houden we hebben een verbeterde ( lees: fantastische in vergelijking met een heleboel landen) infrastructuur, maar nog steeds niet fiets(er)vriendelijk genoeg. We moeten toewerken naar een “zero year”. De SPV heeft 5 handvatten gegeven en we moeten kijken of de stad met minder autoverkeer (trager wordt al voorgesteld door SPV) meer mogelijkheden biedt voor meer veiligheid.
Een “Zero year” kan alleen bereikt worden als de fietsmobiliteit onder de meest kwetsbare groepen (kinderen en senioren) drastisch wordt ingeperkt waardoor de safety by numbers juist afneemt… Verder ontstaan de meeste ongevallen niet door aanrijdingen met auto’s of ander snelverkeer maar met eenzijdige val-/botspartijen van fietsers. Dat kan alleen beperkt worden door de infrastructuur vergevingsgezinder te maken (bijv. paaltjes weghalen, schuine stoepranden, grasstenen langs bermen). Of… zoals gezegd door kwetsbare groepen te ontmoedigen maar daarmee gooi je het kinde met het badwater weg.
Mijn conclusie is dan ook dat we juist ontzettend goed bezig zijn en moeten accepteren dat fietsen altijd risico’s met zich meebrengt zodat een beperkt aantal slachtoffers onvermijdelijk is.
Ik moest even Googlen om te weten wie of wat de SPV nu weer is.
En ja hoor. Het zoveelste adviesorgaan dat anderen, in dit geval wethouders ed, opdraagt om andere keuzes te maken.
Hun prachtige cursuslocatie op de Veluwe zelf is uitstekend te bereiken met de auto. Maar niet met OV of fiets.
Het aloude adagium Goed voorbeeld doet volgen moet daar nog doordringen.
Weer een fout: in 2015 was de oorzaak van de fietsdoden, want daar hebben we het over bij “Vision Zero” of mijn “zero year”, als volgt: 53 % auto/bestelauto, 17 % vrachtauto, 3,6 % trein/tram, 2,3 % fietser , 2,4 % voetganger, 2,4 % vast voorwerp en…19 % geen tegenpartij ( valpartij). Dus hier valt winst te behalen. Bij SEH-opnames ( SpoedEisende Hulp)heb je wel te maken met een meerderheid van eenzijdige ongevallen ca. 65 %. En we moeten stilstaan bij de enorme daling van het aantal verkeersdoden sinds de jaren 70 ( vorige eeuw) dat kon alleen maar door te streven en te werken naar een veiliger verkeer en ook door de impact van de EU die alle EU-staten opgeroepen heeft om te werken naar die 0 ( Vision Zero). In 2020 komen daar de ernstige ongevallen bij die tussen 2020 en 2030 gehalveerd zouden moeten worden ( bron:EU).
Enkele opmerkingen bij jouw argumenten:
- de hogere mortaliteit bij aanrijdingen met gemotoriseerd verkeer is logisch door het verschil in snelheid en massa, maar hierbij moet je wel beseffen dat een aanrijding met gemotoriseerd verkeer niet altijd (meestal niet?) veroorzaakt door de automobilist, ik denk aan slechte zichtbaarheid door onvoldoende verlichting op de fiets/donkere kleding/verkeerde plaats op de weg/onverwachte manoeuvres/geen richting aangeven/door rood rijden/niet opletten (GSM, dronkenschap, drugs, medicijnen of vermoeidheid). Verder denk ik aan fietsers die hun stabiliteit verliezen en daardoor van hun weggedeelte afwijken… komt allemaal op conto van het gemotoriseerde verkeer.
- het aantal fietsdoden is zo’n 200 per jaar, het aantal SEH-opnames gaat om ruim 123.000 gevallen, er vallen dus 43.200 doden/gewonden door aanrijdingen met gemotoriseerd verkeer (met daarbij mij bovengenoemde kanttekening) en 80.000 doden/gewonden door aanrijdingen met fietsers/voetgangers/vaste voorwerpen en eenzijdige ongevallen… dit om aan te geven dat de fietsonveiligheid vooral bij fietsers zelf en infrastructuur ligt. Doe je daar niets aan dan zal geen grote stappen gemaakt kunnen worden en is Vision Zero sowieso onhaalbaar.
- de afname van het aantal verkeersdoden sinds de jaren '70 is relatief beperkt voor het aantal fietsdoden (van 500 in 1972 naar 200 nu) tegenover een drastische daling van het aantal verkeersdoden onder gemotoriseerd verkeer (van 2200 naar 400) als gevolg van betere autoveiligheid… het aantal fietsdoden is al zo’n 25-30 jaar vrijwel constant op ca. 200 per jaar en dat bij een toegenomen fietsmobiliteit van 12 naar 17 miljard fietskilometers in dezelfde periode. De enige juiste conclusie is dan ook dat de fietsveiligheid de afgelopen 30 jaar is toegenomen!
- Vision Zero is een utopie die alleen haalbaar is door kwetsbare groepen van de fiets te halen… en dat is net wat we NIET willen: het is een verworvenheid dat mensen tot op zeer hoge leeftijd (95+) relatief veilig aan het verkeer deel kunnen nemen en daardoor langer zelfstandig/onafhankelijk blijven. Accepteer dat er ongevallen zijn met (dodelijk) letsel en verbeter de fietsveiligheid vooral door verhoging van de Safety by numbers ofwel stimuleer het fietsgebruik door méér en veiliger fietsinfra aan te bieden.
- de maatschappelijke middelen voor verbetering van fietsveiligheid zijn beperkt, het is daarom zaak om vooral die maatregelen te nemen die structureel bijdragen aan die fietsveiligheid. Verbetering van de vergevingsgezindheid van fietsinfra is een zaak van lange adem (onderhoud combineren met verbeteringen) en het aanbieden van een veel ruimere capaciteit aan fietsinfra. Gelukkig zien we momenteel landelijk een uitrol van het netwerk aan fietssnelwegen (interstedelijk) en de uitbreiding van fietsstraten in stedelijke omgeving.
- de letselcijfers moeten nog gecorrigeerd worden voor de snelle vergrijzing die momenteel plaatsvindt… er wordt meer gefietst door de bejaarde Babyboomers: het is een demografisch gegeven dat deze groep de komende jaren nog flink in omvang zal stijgen en mede dankzij de E-fiets vaker en langer van de fiets gebruik blijft maken. Echter ook met gevolg dat de komende 25-35 jaar het aantal gevallen van fietsletsel zal toenemen om daarna vanzelf af te nemen met het uitsterven van deze post-WOII-geboortegolf. Ook hier geen reden voor ongerustheid.
-Tot slot is er nóg een zichzelf opdringend argument voor stijging van de absolute ongevalscijfers: de groeiende bevolking en dan specifiek de hoge aantallen immigranten uit ontwikkelingslanden in Afrika en Azië. Per jaar komen er maar liefst 100.000+ instromers bij die al vrij snel gebruik zullen maken van de fiets als goedkoop en betrouwbaar vervoermiddel. Doorgaans zonder fietservaring en zeker niet gewend aan de massieve bevolkingsdichtheid van Nederland. Waar NL-kinderen op school verkeers- en fietsles krijgen en jarenlang door volwassenen worden begeleid in het drukke verkeer worden deze migranten vrijwel aan hun lot overgelaten. Er valt dan ook te verwachten dat de ongevalscijfers negatief beïnvloed worden door de instroom van migranten. Naast senioren tekent zich hier een specifieke doelgroep af voor gericht verkeersveiligheidbeleid (voertuigbeheersing en gevaarherkenning).
Ik hoop dat onze overheden zich niet gek laten maken door de soms hysterische berichtgeving over ongefundeerde fiets(on)veiligheid: Nederland is zo’n beetje het veiligste fietsland ter wereld met het hoogste aantal fietskilometers per inwoner per jaar. Er is kalmte en wijsheid nodig om tot verbetering van de fietsveiligheid te komen. De Fietsersbond zou hierin een leidende rol kunnen spelen maar dan wel op basis van feitelijke en relevante informatie.