Verlaging maximumsnelheid in de bebouwde kom beter voor speed-pedelecrijders

Origineel: https://www.fietsersbond.nl/nieuws/verlaging-maximumsnelheid-de-bebouwde-kom-beter-voor-speed-pedelecrijders/

Vandaag is het rapport ‘Speed-pedelec op de rijbaan’ van het SWOV aangeboden aan de Tweede Kamer. De speed-pedelec is stil, schoon en rijdt met ondersteuning maximaal 45 kilometer per uur. Het is een mooi alternatief voor woon-werk afstanden van 15 km of meer. De speed-pedelec is relatief nieuw op de weg, sinds kort gelden voor…

Voor wie het rapport zelf wil lezen, het is te vinden op de SWOV website:

Speed-pedelec op de rijbaan - Eerste praktijkonderzoek naar gedragseffecten (R-2017-13)

De wrange conclusie uit dit onderzoek is dus dat met de komst van de speed-pedelec géén van de (weg)gebruikers zich veilig is gaan voelen. De vraag is dan ook vooral of dit tijdelijk is vanwege de relatieve nieuwheid van het fenomeen speed-pedelecs of dat de duaal gescheiden verkeersstromen die we nu met rijbaan en fietspad hebben een praktische oplossing onmogelijk maakt?

Ik kon het zo snel niet vinden maar ben wel benieuwd wat de ervaringen zijn met brommers/scooters die eerder al naar de rijbaan zijn verwezen. Hoewel ik ze als automobilist vaak hinderlijk vindt, is er inmiddels de gewenning dat ze nu eenmaal op de rijbaan mogen.

De gewenning van bromfietsen op de rijbaan heeft vooral te maken met de hogere snelheid van de brommers waardoor zij het verkeer op de rijbaan niet ophouden. Ik heb dan ook niet gehoord van agressiviteit van automobilisten richting bromfietsers terwijl die er wel is richting speed pedelecs.

Ik heb in de loop der jaren wel wat agressie gezien en dan met name op voormalige 80 km-wegen met een fietspad er naast of juist op plekken waar brommers van de rijbaan over de andere weghelft moesten kruizen om weer op het fietspad terecht te komen. Maar of dat structureel was in het begin en of er meer ongelukken waren, kan ik niet terug vinden. Er is überhaupt meer kleine agressie tussen weggebruikers onderling dan voorheen dus ook die algemene tendens kan daar een rol in spelen.

Wat ik het opmerkelijkste vond aan het rapport is dit grafiekje en de bijbehorende tekst:

Uit de analyse bleek dat een deelnemer in totaal (over alle ritten heen) gemiddeld 235 km aflegde, waarvan gemiddeld ruim 39 km op 50km/uur-wegen met een vrijliggend fietspad binnen de bebouwde kom. Hiervan werd gemiddeld 23% (SD=24) gereden op het fietspad naast de rijbaan, terwijl dit conform de nieuwe regels op de rijbaan had moeten zijn. In Afbeelding 4 is te zien dat er veel verschil zit tussen hoeveel deelnemers op het fietspad rijden in plaats van op de rijbaan. Sommige deelnemers reden (conform wetgeving) vrijwel niet op het fietspad, terwijl andere deelnemers veel meer op het fietspad reden (niet conform wetgeving), variërend tussen 0% en 93% van de gereden kilometers.

Die 23% is een stuk minder dan ik had gedacht en het betekend dat in 3/4 van de gevallen toch voor de 50 km/u weg werd gekozen. Ik snap uit het onderzoek dat de gebruikers de weg minder veilig vinden maar naar mijn idee is dat beperkt anders had men wel vaker het fietspad gekozen.

Zoals de grafiek laat zien verschilt het veel over de gebruikers; ik zou wel eens willen weten of er ook een verband is met:

  1. de drukte op de weg
  2. de inrichting van de weg.
  3. de snelheid van de speed-pedelec gebruiker

Geweldig rapport, wel 29 deelnemers, gemiddelde leeftijd ongeveer 45 jaar en dan nog een hogere opleiding. Dan is de uitslag bij voorbaat al bekend.
Van de 29 is niet eens iedereen in het bezit van zo’n mee-trapbrommer.

Zo’n rapport werpt meer vragen op dan dat het antwoorden geeft.

Alleen het feit dat alle keuzes worden vastgelegd met camera kan al invloed hebben op de plaats op de weg. Dat iemand zich tijdens het onderzoek aan de verkeersregels houdt wil niet zeggen dat hij dat buiten zicht van camera’s/onderzoekers ook altijd doet.

Verder kan ik als speed pedelecer bevestigen dat de drukte op de weg de belangrijkste reden is om niet op de rijbaan te gaan rijden. Alleen als het erg rustig is en ik voordeel heb bij rijden over de rijbaan wil ik af-en-toe de rijbaan pakken, maar dat is eerder uitzondering dan regel.

29 deelnemers, gemiddelde leeftijd ongeveer 45 jaar en dan nog een hogere opleiding

Zover ik de cijfers voor de verkoop van speed-pedelecs ken, klopt dat aardig.

van de 29 is niet eens in het bezit van z’n meetrapbrommer

Inderdaad maar de twee groepen laten geen verschil zien in hoe de meetrapbrommer wordt gebruikt.

Z’n rapport werpt meer vragen op dan het antwoorden geeft.

Noem er eens een paar.

Ik zal Jaap2wiel een beetje assisteren met die vragen over het onderzoek (ik heb er tenminste 5)

  1. De deelnemers zijn wel een erg selecte groep: (vooral) kerels van (boven-) gemiddelde leeftijd met en behoorlijke opleiding, “geselecteerd” via een oproep (op sociale media). Van zo’n groep “brave vaders” mag je verwachten dat ze zich in een situatie van proefkonijn (onderzoekvorm wordt aangeduid als Naturalistic Riding ) juist niet helemaal natuurlijk gedragen (d.w.z. nogal netjes). Toch overtreedt zelfs dan een fiks aantal de wet, namelijk door op het fietspad te rijden ( en wel vrij hard). Met andere woorden, wat wordt het beeld wanneer andere lagen van de samenleving, die zich minder “verantwoord” gedragen, overstappen op de (2ehands-) 45km-tweewieler?

  2. Wat was voor de individuele deelnemer precies de reden om telkens op het fietspad te rijden, terwijl dat niet mag? Is niet gevraagd.

  3. Van slechts 19 deelnemers heeft men de beelden kunnen analyseren. Is (n=) 30 niet zo’n beetje het minimum bij sociaalwetenschappelijk onderzoek? Met ander woorden hoe staat het met de betrouwbaarheid van het onderzoek?

  4. Er wordt een grote variatie in snelheden (zowel op rijbaan als op fietspad) gesignaleerd; maar niet gerapporteerd wordt hoe groot die is. Mag worden verondersteld dat een niet gering aantal ”brave vaders” (zie boven) op het fietspad fors harder rijdt dan het berekende gemiddelde van 28,5 km/h? Dat laatste is overigens ook niet weinig, gelet op de gemiddelde snelheid van 20km/h van fietsers.

  5. Er hebben zich 3 (bijna-) ongelukken voorgedaan, in 7 weken bij 29 deelnemers. Als dat op jaarbasis wordt gebracht komen we uit op zo’n 22 (bijna-) ongelukken, oftewel gemiddeld bijna één (bijna-) ongeval per jaar bij per speeder (0,77 keer). Zien we dat ook bij fietsers?

De conclusies zijn - wat mij betreft - niet erg indrukwekkend. Op basis van de verhalen en opvatting die je op ons Forum tegenkomt, waren die hier en daar (op datzelfde Forum) ook al getrokken. Neen, het is als speeder niet fijn om tussen slecht geïnformeerde automobilisten te rijden. (Beleidsimplicatie: eindelijk brede voorlichtingscampagne opzetten). Een zwakke motor (zeker 350W) is niet bevorderlijk voor het - langdurig - rijden op de rijbaan (Advies aan - potentiële – speeders, neem een sterke motor; tegenwoordig al 1000W). En wat het hete hangijzer betreft: deze onderzoekresultaten leiden niet tot de noodzaak om de 45km/h tweewielers (weer) op het fietspad toe te laten. Wat mij betreft: met dit rapport in de hand al helemaal niet.

Wat betreft 1) (selecte groep) is er denk ik wel iets voor te zeggen omdat dat op dit moment de groep mensen is die op speed-pedelecs/meetrapbrommmers rijden. Voor de toekomst kan dat anders worden maar de toekomst is moeilijk voorspelbaar en wie zegt er dat er dan niet meer veranderd is.

Wat de reden om telkens op het fietspad te rijden is wel te raden (punt 2), lijkt mij sterk dat daar verrassende antwoorden uit komen.

De steekproef is inderdaad klein (punt 3), waarschijnlijk heeft de studie niet voor niets “Speed-pedelec op de rijbaan - Eerste praktijkonderzoek naar gedragseffecten (R-2017-13)”[quote=“meeles, post:10, topic:1622”]
4. Er wordt een grote variatie in snelheden (zowel op rijbaan als op fietspad) gesignaleerd; maar niet gerapporteerd wordt hoe groot die is.
[/quote]

Wat betreft de (bijna) ongelukken zijn er twee (#2 en #3) die duidelijk met onervarenheid hebben te maken, #1 had denk ik iedere fietser kunnen gebeuren. Om een uitspraak te kunnen doen of dit overeen komt met “normale” fietsers is de steekproef inderdaad te klein.

Conclusies trekt het rapport volgens mij niet maar daarmee vindt ik het nog niet “niet erg indrukwekkend”. Wat ik al eerder schreef vind ik dat Afbeelding 4 nieuwe informatie levert en daar zou ik graag de achtergronden bij weten.

Wat is het in het onderzoek dat je sterkt in je mening dat 45km/h tweewielers (weer) op het fietspad toe te laten geen goed idee is?

Het is volgens mij een verkennend onderzoek, waarbij het niet de bedoeling is om tot feitelijke uitspraken te komen maar meer om de reikwijdte van gevolgen van de wetgeving in beeld te brengen. De conclusies zijn daarom vooral kwalitatief en niet kwantitatief.

  1. Afbeelding 6 is niet goed in overeenstemming te brengen met de gemeten gemiddelde snelheid op bv. fietspaden. 46% van de afstand rijdt men tussen 30-40 km , terwijl de gemiddelde snelheid 28,5 km/h is …

  • Zelfs de “brave vaders” uit het onderzoek rijden bijna 10km/h harder dan de gemiddelde snelheid op het fietspad. Wat wordt dat, als het success van deze tweewieler bij andere gebruikersgroepen toeslaat (ik heb gisteren bovendien voor het eerst bezorgdiensten op e-bikes gezien - wellicht nog geen speed pedelecs? - die jongens hebben nooit tijd);
  • 500W speeders rijden harder (30,2km/h) dan die met 350W motoren (24,9km/h) op het fietspad. Hemel, wat wordt dat met 1000W, zoals die nu al in de winkel staan…
  • Bovendien doet het onderzoek vermoeden, dat de speeder het fietspad op gaat vanwege het ‘unheimische’ (niet thuis voelend) gevoel op de rijbaan. Kan ik me alles onder voorstellen. Dus voorlichtingscampagne voor automobilisten, maar niet speeders op het fietspad.

[quote=“meeles, post:13, topic:1622”]
Afbeelding 6 is niet goed in overeenstemming te brengen met de gemeten gemiddelde snelheid op bv. fietspaden. 46% van de afstand rijdt men tussen 30-40 km , terwijl de gemiddelde snelheid 28,5 km/h is …
[/quote]Is er data over de variatie in snelheden in snelheden, dan is die niet goed :wink:
Een tip: De afbeelding is de afstand niet de de tijd…

De punten die je maakt snijden op zich hout, de vraag is hoe gevaarlijk die hogere snelheid is. Voorlopig wordt ik nog heel veel vaker ingehaald door snelle scooters en bromfietsen dan door speed-pedelecs.

Ik ben het eens met de voorlichtingscampagne, wat denk ik ook kan helpen is als er gewoon meer speed-pedelecs komen, dan wordt het vanzelf minder vreemd voor de automobilist.